Όσοι πήγαιναν στο Δημοτικό έως το 1975 σίγουρα θα τις θυμούνται. Και μόνο το φωτογραφικό υλικό που υπάρχει γι’ αυτές δείχνει το εύρος της επιτυχίας τους!
Η καλύτερη περίοδος της σχολικής χρονιάς, αναμφισβήτητα, ήταν το τέλος της. Εκεί γύρω στις 20 Ιουνίου κάθε χρόνο σταματούσαν πια τα μαθήματα, όχι μόνο γιατί έτσι διέταζε ο υπουργός της Παιδείας αλλά και για άλλους λόγους: κανένα ωρολόγιο πρόγραμμα δεν μπορούσε να τιθασεύσει τη νεανική ορμή που κατέληγε σε απειθαρχία. Ο ήλιος που έκαιγε, η μέρα που μεγάλωνε μαζί με τη «σπαρίλα» που μετέφεραν οι ακτίνες του, τα μπάνια που άρχιζαν (όχι στην παραλία απ’ την αρχή, αλλά σε διάφορες γκιόλες και κοίτες χειμάρρων για προπόνηση), οι ανάγκες για βόσκηση των ζώων, το κάλεσμα της φύσης που γλύκαινε τα βράδια και καλούσε σε διάφορες νυχτερινές δράσεις, οι κομπίνες που μαζεύονταν από τις 10 του Ιούνη κάπου εκεί στην Αποθήκη Συνεταιρισμού του χωριού μαρσάροντας και δοκιμάζοντας τα μαχαίρια τους για να αρχίσουν το θέρισμα στη «σιτοβόλα» Πόρπη, το τσάπισμα και οι αυξημένες αγροτικές εργασίες, ο ξένος κόσμος που ερχόταν ως τεχνικό και εργατικό προσωπικό, τα φρούτα που άρχιζαν να ωριμάζουν σε αυλές και χωράφια, αλλά κυρίως η σιγουριά πως έφθασε επιτέλους το Καλοκαίρι. Άντε να κλείσει ο δάσκαλος σε τέσσερεις τοίχους τους μαθητές! Το σχολείο έκλεινε και μια μεγάλη και προκλητική περίοδος ξεγνοιασιάς ξεκινούσε.
Απαρχή αυτής της περιόδου ήταν ένα – φανταστικό τότε – event: οι Γυμναστικές επιδείξεις. Αυτές σηματοδοτούσαν το κλείσιμο της χρονιάς και για τις μικρές κοινωνίες ήταν ένα κοσμοϊστορικό γεγονός. Όχι μόνο για τους μαθητές, αλλά και για τους γονείς και για τις γιαγιάδες τους και για όλο τον κόσμο. Οι Γυμναστικές Επιδείξεις θεωρούνταν το αποκορύφωμα της όλης εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Διεξάγονταν λίγες μέρες πριν την αποφοίτηση των μαθητών τόσο των Δημοτικών Σχολείων όσο και των Γυμνασίων. Σε αυτές οι δάσκαλοι κι οι μαθητές έπρεπε ν’ αποδείξουν στους θεατές την αρτιότητα του εκπαιδευτικού έργου όλης της χρονιάς. Τη σωματική τους αρμονία, το συντονισμό, την πειθαρχία, το ομαδικό πνεύμα, την ευγενή άμιλλα, την αντοχή, την καρτερία, τη δύναμη, την ταχύτητα, την επιδεξιότητα, την ομορφιά τους….

Κόπος, πολλές πρόβες και μεγάλη προσπάθεια απαιτούνταν πολύ καιρό πριν για την παρουσίαση ενός καλού αποτελέσματος. Τα αγόρια φορούσαν συνήθως μπλε ή λευκό κοντό παντελονάκι με λευκή μπλούζα, και τα κορίτσια μπλε ή λευκή φούστα και λευκό μπλουζάκι. Τα χρώματα της σημαίας δηλαδή. Απαραίτητα τα λευκά πάνινα παπούτσια. Και τι δεν είχε το μενού! Ανάλογα με το πού έφθανε η φαντασία του δάσκαλου: παρέλαση, χορούς, γυμναστική με ακρίβεια δευτερολέπτου, ακροβατικά, φαντασμαγορικές ασκήσεις ισορροπίας, σκυταλοδρομίες, συνδυασμούς, αθλητικούς αγώνες στίβου. Αλλά και παιχνίδια: τσουβαλοδρομίες, αυγοδρομίες, αγώνες με λουκούμια! Αλλά και σκετς κάποιες φορές κι απαγγελίες ποιημάτων. Μια «Υπερπαραγωγή»!
Κι όλα αυτά παρουσία εννοείται πλήθους. Ήταν φυσικό οι μαθητές, αμάθητοι να τους βλέπουν τόσα μάτια, να αγχώνονται. Συγγενείς και μη, ο διευθυντής του σχολείου, ο παπάς κι η παπαδιά, ο χωροφύλακας, οι αγροφύλακες, δημοτικοί σύμβουλοι, σχολική επιτροπή και πολλές φορές επίτιμοι καλεσμένοι, ο Επιθεωρητής, ο Δήμαρχος πήγαιναν να παρακολουθήσουν το σχολικό γεγονός της χρονιάς. Και φυσικά παρών κι ο Φωτογράφος. Επίσημος κι ακριβοθώρητος κι αυτός. Συνήθως ο κυρ Μίμης Ιωαννίδης, απ’ το Μεγ. Κρανοβούνιο. Δεχόταν παραγγελιές από τους περήφανους συγγενείς των μαθητών κι έβγαζε φωτογραφίες στη διάρκεια των επιδείξεων αλλά και στην απονομή επάθλων και στη λήξη, αλλά μόνο ορισμένοι μαθητές είχαν το προνόμιο να αγοράζουν φωτογραφίες.
Μουσική υπόκρουση στην αρχή είχαν τη φωνή τους οι μαθητές. Τραγουδούσαν και χόρευαν. Αργότερα προστέθηκε ένα πικάπ κι ένας δίσκος βινυλίου 45 στροφών! Οι Γυμναστικές Επιδείξεις διεξάγονταν στο προαύλιο χώρο του Σχολείου και μερικές φορές απέναντι, μέσα στο γήπεδο. Ανταμοιβή για την προσπάθεια ήταν ή ένα δάφνινο στεφάνι που έμπαινε στο κεφάλι του νικητή αντανακλώντας μνήμες από το ένδοξο παρελθόν ή κάποιο «Δίπλωμα» που απονέμονταν από επισήμους. Κυρίως, όμως, ήταν το χειροκρότημα του κόσμου, ο θαυμασμός και η αναγνώριση. Η εκδήλωση έκλεινε με τον εθνικό ύμνο και την υποστολή της σημαίας.
Οι Γυμναστικές επιδείξεις έχουν μεγάλη ιστορία. Ξεκίνησαν το 1883 και καταργήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Στη διάρκεια αυτών των δεκαετιών, η Ελλάδα είχε βιώσει πολέμους, Κατοχή, Χούντα. Το κλίμα της εποχής απαιτούσε εκδηλώσεις τιμής, πατριωτισμού και υπερηφάνειας. Όλα αυτά αποτυπώνονταν και στην εκπαίδευση….μέχρι και τα μισά της δεκαετίας του ’70 που καταργήθηκαν.
Θεωρήθηκε τότε πως η ομοιογένεια και η ομοιομορφία, η στρατιωτική πειθαρχία που απαιτεί ο αθλητισμός, οι ρυθμικές κινήσεις, τα παραγγέλματα και η ευταξία των μαθητών και μαθητριών συντηρούσαν ένα πνεύμα παρωχημένο. Επίσης, πως δημιουργούσαν σωρεία προβλημάτων στην εν γένει σχολική ζωή. Ο εντυπωσιασμός, η ακριβής και συντονισμένη εξέλιξη των ασκήσεων από τους μαθητές και τις μαθήτριες απαιτούσαν πολύμηνη προετοιμασία, δημιουργούσαν εντάσεις, παρακώλυαν το συνολικό πρόγραμμα του σχολείου και αποπροσανατόλιζαν το μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Έτσι στο πλαίσιο μιας σειράς μεταρρυθμίσεων στην Παιδεία καταργήθηκαν. Όπως και η σχολική ποδιά και πολλά άλλα.
Πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις Γυμναστικές Επιδείξεις της Πόρπης
Σχολιάστε