Το 1954, με το 3094/1954 (ΦΕΚ252 τ.Α) νομοθετικό διάταγμα “περί καταπολεμήσεως του αναλφαβητισμού” ιδρύονται τα “νυχτερινά σχολεία” για την υποχρεωτική φοίτηση των αναλφάβητων και ημιαναλφάβητων ηλικίας 14 – 20 ετών, καθώς και την προαιρετική φοίτηση των ενηλίκων ηλικίας άνω των 20 ετών, οι οποίοι λόγω της Κατοχής και του Εμφυλίου δεν είχαν ολοκληρώσει τη στοιχειώδη εκπαίδευση. Στο ίδιο διάταγμα προβλέπεται ότι, μετά το 1962, όποιος δεν έχει απολυτήριο δημοτικού σχολείου δεν θα μπορεί να διευθύνει επιχείρηση ή βιοτεχνικό κατάστημα. Έτσι λειτούργησαν 2.300 νυχτερινά σχολεία με 67.000 μαθητές και 2.350 δασκάλους, πολλοί από τους οποίους εργάστηκαν δωρεάν. Στη στατιστική της UNESCO για το 1957, το ποσοστό αναλφαβητισμού στην Ελλάδα ανερχόταν σε 25%, ενώ στην Τουρκία σε 68% και στη Γιουγκοσλαβία σε 27%.
Στις 21 Ιανουαρίου 1955 παίρνεται η απόφαση για τη δημιουργία νυχτερινού σχολείου στην Πόρπη. Η διαίρεση των τάξεων ήταν σε 3 ομάδες των Α-Β , Γ-Δ , και Ε-ΣΤ τάξεων. Στεγάζονταν υποχρεωτικά στο Δημοτικό Πόρπης με απαραίτητη προϋπόθεση «ο αριθμός των φοιτούντων να είναι 10 μαθηταί». Αλλιώς καταργούνταν. Λειτουργούσαν όπως τα ημερήσια ( ίδια μαθήματα), τα απολυτήρια που εξέδιδαν ήταν ισότιμα και εποπτεύονταν από τους επιθεωρητές. Οι εγγραφές άρχιζαν από 20 Σεπτεμβρίου 1954 και τα μαθήματα από 22 Ιανουαρίου με λήξη στις 20 Ιουνίου. Οι ώρες εργασίας ήταν έως 3 ημερησίως από τις 17:00 έως 20:00 και με διάρκεια διδακτικής ώρας 30 λεπτά.
Η φοίτηση για τους εγγεγραμμένους ήταν υποχρεωτική και αν κάποιος μαθητής για αγνώστους λόγους διέκοπτε τη φοίτηση, γινόταν »γνωστοποίησις» με ανάλογο έγγραφο από τον Δ/ντή του Σχολείου προς τον κηδεμόνα του μαθητή για την υποχρεωτική παρουσίαση εντός τεσσάρων ημερών, αλλιώς θα γινόταν αναφορά στον Προϊστάμενο για την επιβολή της προβλεπόμενης από το νόμο κύρωσης ( χρηματικό πρόστιμο).
Οι λόγοι που επέβαλλαν τη λειτουργία του νυχτερινού σχολείου ήταν πολλοί:
- Μεγάλος αριθμός αναλφάβητων: Πολλά παιδιά δεν ήξεραν καθόλου γράμματα, γιατί προείχαν οι ανάγκες επιβίωσης και θεωρούνταν πολυτέλεια να παρατήσει κάποιος τις δουλειές και να πηγαίνει στο σχολείο.
- Η Βουλγαρική Κατοχή. Με την Κατοχή πολλά παιδιά δεν έβγαλαν το σχολείο ή – ακόμη κι αν πήγαιναν στο σχολείο- γράμματα δεν έμαθαν αφού το σχολείο υπολειτουργούσε. Εμεινε κλειστό για δυο χρόνια κι όταν λειτούργησε τα μαθήματα γίνονταν στη βουλγαρική γλώσσα και με Βούλγαρο δάσκαλο. Έτσι οι γεννηθέντες από το 1933 κι εντεύθεν, ως το 1938, ουσιαστικά δεν πήγαν στο σχολείο.
- Έχει αρχίσει η ανάπτυξη δειλά δειλά στη καθημαγμένη Ελλάδα, που αρχίζει να ορθοποδεί οικονομικά. Εμπεδώνεται η ειρήνη και η ασφάλεια των κατοίκων, που είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να μορφωθεί κανείς.
- Αρχίζει η μηχανοποίηση. Αγοράζονται τα πρώτα μηχανήματα και για να βγάλει κανείς δίπλωμα ήταν απαραίτητο να έχει απολυτήριο Δημοτικού.
- Αρχίζει η μετανάστευση στη Γερμανία, που θέλει χέρια για να ορθοποδήσει και δίνει κίνητρα πολλά για την εγκατάσταση εργατών. Το απολυτήριο Δημοτικού ανοίγει προοπτικές.
Συστήνεται, λοιπόν, μια τριμελής επιτροπή, αποτελούμενη από τη δασκάλα του Δημοτικού Πόρπης Κουρτέση Σοφία κι από δύο δασκάλους γειτονικών χωριών. Την Τσελέπη Σοφία, δασκάλα της Μέσης και σύζυγο του τότε Γραμματέα της Κοινότητας Σοφοκλή Τσελέπη και το δάσκαλο των Παγουρίων Κόκκο Βασίλειο. Έργο τους ήταν να κατατάξουν σε τάξεις τους μαθητές που έκαναν αίτηση για να φοιτήσουν στο νυχτερινό. Και δεν ήταν και λίγοι οι υποψήφιοι μαθητές. Πενήντα δύο κάτοικοι του χωριού διαφόρων ηλικιών έκαναν αίτηση και φοίτησαν στο νυχτερινό σχολείο Πόρπης. Η ηλικία τους κυμαίνονταν από 17 έως 26 χρονών, οι μεγαλύτεροι. Η κατάταξη σε τάξεις έγινε μετά από προφορικές εξετάσεις. Η επιτροπή των δασκάλων έλαβε υπόψη της το μορφωτικό επίπεδο των υποψηφίων, την ηλικία τους, τις γνώσεις, την ευστροφία ή και τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε υποψηφίου και τους κατέταξε ανάλογα σε τάξεις. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς κατατάχτηκαν στην έκτη τάξη, φοίτησαν δηλαδή μερικούς μήνες μόνο και πήραν το πολυπόθητο Απολυτήριο Δημοτικού, απαραίτητο διαβατήριο για την καινούργια ζωή που ξανοίγονταν μπροστά τους.
Ας θυμηθούμε ποιοι συγχωριανοί μας φοίτησαν στο Νυχτερινό σχολείο, έχοντας υπόψη ότι οι μαθήτριες αναφέρονται με τα οικογενειακά τους επώνυμα, γιατί δεν ήταν παντρεμένες ακόμη. Από τους 52 μαθητές οι περισσότερες ήταν γυναίκες (33 γυναίκες, 19 άνδρες).
Θερμές ευχαριστίες στους:
- Ηρακλή Παρασχάκη, πρόεδρο τοπικής Κοινότητας Πόρπης
- Σοφία Παιδαράκη, πρόεδρο Συλλόγου Γυναικών Πόρπης
- Έλενα Σαχουλίδου, Δ/ντρια Δημοτικού Σχολείου Ν. Καλλίστης
- ΓΑΚ Ν. Ροδόπης
Χωρίς τη βοήθειά τους θα ήταν αδύνατη η ολοκλήρωση της έρευνας.
porpiotis.com 