Η περίοδος 1950-1970

Η περίοδος 1950-1970

     Έως το 1950 η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Μηχανήματα δεν υπήρχαν, το νερό σπάνιζε, τα εργατικά χέρια ήταν πάμφθηνα. Ερχόταν οι τσιφλικάδες της περιοχής με τα τρακτέρ και φόρτωναν με εργάτριες τις πλατφόρμες, δίνοντας εξευτελιστικά μεροκάματα. Οι πόλεμοι κι η κατοχή άφησαν πολλή μεγάλη φτώχεια. Πολλά παιδιά έμειναν ορφανά και πολλές γυναίκες χήρεψαν πολύ μικρές. Κρατική πρόνοια και βοήθεια δεν υπήρχε. Οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν αναλφάβητοι*, αμόρφωτοι εντελώς. Αποκομμένοι στο μικρόκοσμό τους κι έχοντας υποστεί τις βαριές συνέπειες γεγονότων για τα οποία δεν ευθύνονταν ήταν φυσικό να μην εμπιστεύονται κρατικές εξαγγελίες, να είναι προκατειλημμένοι, καχύποπτοι και διστακτικοί, να μένουν μόνο σ’ αυτό που ήξεραν να κάνουν καλά: να σκάβουν, να θερίζουν, να βόσκουν τα ζώα τους. Λίγοι τόλμησαν ν’ ανοιχτούν επιχειρηματικά ή να φύγουν* γι’ αλλού, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής.

     Από το 1950, όμως, σταδιακά τα πράγματα αλλάζουν. Θεραπεύονται σιγά σιγά οι πληγές που άφησε ο πόλεμος, η βουλγαρική Κατοχή κι ο εμφύλιος σπαραγμός και ο ρυθμός ανάπτυξης του χωριού είναι γρήγορος.

• Ανοίγουν δουλειές στη Γερμανία, στην οποία ο πόλεμος και οι καταστροφές δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας. Λίγοι Πορπιώτες αρχικά, περισσότεροι στη συνέχεια ξενιτεύονται στη Γερμανία και στο Βέλγιο, ενώ τη δεκαετία του ’60 δυο οικογένειες, των Ξεν. Κουμπουτζή και Σάββα Κουμανίδη, μεταναστεύουν στη μακρινή Αυστραλία. Δουλεύ­ουν, φέρνουν ή στέλνουν χρήματα και επενδύουν στον τόπο τους, ενισχύοντας την τοπική οικονομία. Κτίζουν καινούργια σπίτια, διορθώνουν τα παλιά και τα εξοπλίζουν με σύγχρονα έπιπλα. Παράλληλα, δίνεται η ευκαιρία σε συγγενείς ή συγχωριανούς που παραμένουν στο χωριό να δουλέψουν και τα δικά τους χωράφια, αυξάνοντας έτσι το εισόδημά τους.
• Το χωριό μεγαλώνει. Παραχωρούνται οικόπεδα σε αδιάθετες περιοχές ακόμη κι επαγγελματικά για να κτίσουν τα εργαστήρια και τα σπίτια τους. Εκδίδονται άδειες να προστεθούν άλλα δυο δωμάτια στα μικρά προσφυγικά σπίτια. Οι τράπεζες χορηγούν δάνεια.
• Το 1952 (Πλαστήρας) απαλλοτριώθηκαν τα τσιφλίκια στη θέση Ανάκιοϊ, Ν.Α. του χωριού, και πήραν κλήρο οι κάτοικοι της Αιγείρου, Μεσούνης, Παραδημής, Μελέτης και Υφαντών. Απαλλοτριώθηκαν εκτάσεις άνω των 500 στρεμμάτων από τους τσιφλικάδες που υπήρχαν στην περιοχή, με σκοπό την αποκατάσταση ακτημόνων αγροτών.
• Λειτουργία του ΚΕΓΕ: Τη δεκαετία του ’50-’60 υπάλληλοι της διεύθυνσης Γεωργίας, γυναίκες κυρίως απόφοιτες της Γεωργικής Σχολής, σε συνεργασία με τους γεωπόνους ανέλαβαν να υλοποιήσουν τα προγράμματα του Υπουργείου Γεωργίας, που είχαν στόχο να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων των χωρούν. Οι αγρότισσες μαθαίνουν να οδηγούν τρακτέρ και παίρνουν δίπλωμα οδήγησης. Παρακολουθούν σεμινάρια και μαθαίνουν να ράβουν, να πλέ­κουν, να κεντούν στη μηχανή, να κάνουν φαγητά, γλυκά, κονσέρβες. Οργανώτρια και υπεύθυνη όλων αυτών των προγραμμάτων στο χωριό είναι η Γαρυφαλλιά Σουλτανίδου-Ισπυρίδου, που πάντα με το χαμόγελο στα χείλη ήταν πρόθυμη να βοηθήσει και να εξυπηρετήσει τις γυναίκες.

• Το αλώνισμα* γίνεται πια με πατόζα. Έρχεται από το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης ο μπαρμπα- Κώστας με την πατόζα του. Οι Πορπιώτες γλυτώνουν το βασανιστικό αλώνισμα με ζώα, με ντοκάνες κλπ.

• Αγοράζεται το πρώτο τρακτέρ (Αντώνης Αργυρακάκης) και τα πρώτα «τριόρια» (Κατσίκας Γιώργος και Δημητρός, Αργυρακάκης Αντ., Δουλγεράκης Π., Ουρλάκης Αντ.).

• Κυκλοφορούν  τα πρώτα ποδήλατα στο χωριό. Θε­ωρούνται τυχεροί οι νέοι που έχουν τη δυνατότητα ν’ αποκτήσουν ποδή­λατο. Το 1960 πέραση έχουν τα μηχανάκια και λίγο αργότερα κάνουν την εμφάνισή τους τα Ι.Χ. αυτοκίνητα. Τα πρώτα αυτοκίνητα στις αρχές της δεκαετίας του ‘ 70 απέκτησαν ο Στέργιος Βασιλακάκης κι ο Γιάννης Γκουντάκος.
• Τα πρώτα ραδιόφωνα αρχίζουν ν’ ακούγονται στο χωριό. Στην αρχή υπήρχε μόνο κοινοτικό ραδιόφωνο. Η αγορά του έγινε το 1953, μετά από απόφαση της Κοινότητας, Παγουρίων τότε (Πρόεδρος ο Π. Φωτιάδης από τα Παγούρια. Η Πόρπη είχε πέντε Κοινοτικούς Συμβούλους τότε, τον Χρήστο Μήλιογλου, τον Γεώργιο Κατσίκα, τον Ευάγγελο Παιδαράκη, τον Μιχάλη Μπεγιάζη και τον Μανούσο Παιδαράκη). Στήθηκαν μάλιστα σε δυο ξύλινους πασσάλους μεγάφωνα για να μπορούν να το ακούν οι κάτοικοι. Τα μεγάφωνα υπήρχαν για πολλά χρόνια στο κεντρικό καφενείο του Βασίλη Δερμανόπουλου, όπου εγκαταστάθηκε και το πρώτο τηλέφωνο. Από το ’58 και μετά σταδιακά αρχίζουν κάποια σπίτια να διαθέτουν ραδιόφωνο, όπου μαζεύονται φίλοι και γνωστοί ν’ ακούσουν ειδήσεις, τραγούδια, σειρές, θέατρο.
• Το 1953 κατασκευάζεται η πρώτη δεξαμενή (εργολάβος ο Χαρ. Παπαδόπουλος), στο σημείο που βρίσκεται και σήμερα. Σκάβεται και τσιμεντοποιείται δεξαμενή, γίνεται γεώτρηση στο χώρο που βρίσκεται σήμερα το αγροτικό ιατρείο και σταδιακά σκάβονται χαντάκια για τη μεταφορά του νερού στη δεξαμενή. Από εκεί κατασκευάζεται δίκτυο που αρχικά μεταφέρει νερό σε κεντρικά σημεία σε κάθε γειτονιά. Τοποθετούνται βρύσες σε σταυροδρόμια, οπότε η υδροδότηση είναι πιο άνετη, καθώς δεν χρειάζεται η πολύωρη αναμονή στην τουλούμπα. Το δίκτυο ύδρευσης ολοκληρώνεται αργότερα το 1965-66, οπότε το πολύτιμο αυτό αγαθό μπαίνει στα σπίτια των Πορπιωτών.

• Την ίδια εποχή κατασκευάζονται οι ποτίστρες, τα λεγόμενα «γυαλάκια» για το πότισμα των ζώων. Ήταν τσιμεντένια, απέναντι από την Αποθήκη συνεταιρισμού και πρόσφεραν μεγάλη βοήθεια στους κατοίκους, που ως τότε, -1953-, ήταν υποχρεωμένοι ή να ποτίζουν τα ζώα τους πηγαίνοντάς τα σε γκιόλες, που ήταν μακριά κι αν είχαν πάντα νερό- ή να μεταφέρουν με τους κουβάδες νερό από την τουλούμπα ή κάποιο πηγάδι. Μεγάλη ταλαιπωρία!
• Το 1953, το Κοινοτικό Συμβούλιο της Κοινότητας Παγουρίων στο οποίο συμμετέχει με πολυμελή παρουσία η Πόρπη αποφασίζει τη συνδρομή της στην ανέγερση Ναού. Ως τότε ο ναός του Αγίου Γεωργίου ήταν ξύλινος. Η κατασκευή του αρχίζει το 1953 και ολοκληρώνεται σε δυο χρόνια. Σημαντική συνεισφορά στην ολοκλήρωση του έργου έχουν οι κάτοικοι της Πόρπης με την εθελοντική εργασία*. Εκτός από την εργασία, προσφέρουν ή μεταφέρουν υλικά αφιλοκερδώς. Σημαντική επίσης βοήθεια στο έργο πρόσφερε ο εφημέριος του χωριού Καρυοφύλλης Γαλαζούδης, με καταγωγή από το Μεγ. Κρανοβούνιο.
• Το 1956 λειτουργεί στην περιοχή Γεωργική Σχολή ενώ την ίδια χρονιά κατασκευάζεται γέφυρα στην περιοχή Καβάλο.
• Την επόμενη χρονιά, 1957, επισκευάζεται ο δρόμος Πόρπης – Ν. Καλλίστης. Χαλικοστρώνεται για να μην έχει πολλές λακκούβες, χόρτα και λάσπες. Αυτός ήταν ο κυριότερος δρόμος του χωριού. Από αυτόν έρχεται το πρώτο λεωφορείο ΚΤΕΛ που δημιουργείται στην Κομοτηνή. Στην αρχή οι συγκοινωνίες ήταν υπόθεση μόνο ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Το πρώτο λεωφορείο ήταν κάποιου Καμπακτσή, που εξυπηρετούσε το χωριό, σε  μη τακτική βάση. Το έλεγαν «Ριρίκα». Αντί για καθίσματα είχε δυο ξύλινους καναπέδες τοποθετημένους αντικρυστά. Πήγαινε το πρωί στην Κομοτηνή και είχε ως σημείο στάσης και αναμονής το παντοπωλείο του Καλημερίδη. Επέστρεφε το βράδυ και διανυκτέρευε. Οι περισσότεροι μετακινούνταν ή επί πληρωμή με αλογόκαρο ή με βοιδάμαξο ή πεζή με το δισάκι στον ώμο. Από το 1952 η Πόρπη αποκτά το πρώτο της λεωφορείο. Ιδιοκτήτες του συνεταιρικά ο Αντώνης Αργυρακάκης και ο Καρυοφύλλης Καρυοφυλλίδης.

• Λειτουργεί κοινοτικό ιατρείο με έδρα την Ν. Καλλίστη, με γιατρό τον Δημήτριο Αραμπατζόγλου. Εκεί μετατίθεται και η πολύ γνωστή στους Πορπιώτες νοσοκόμα και μαμή Πηνελόπη Παπαλεξίου. Το ιατρείο λειτουργεί σε τακτά εβδομαδιαία διαστήματα.
• Το 1963-65 γίνεται επέκταση του Δημοτικού σχολείου, χτίζεται το νηπιαγωγείο (Πρόεδρος Πασχ. Καραπασχάλης από Μέση, Σύμβουλοι ο Γ. Γκαράνης, ο Οσμάν Ρασήμ και ο Ξεν. Κουμπουτζής), κατασκευάζονται τα αποχωρητήρια, αμμοχαλικοστρώνονται οι δρόμοι προς Ν. Καλλίστη και Μέση, κι επεκτείνεται η υδατοδεξαμενή. Χτίζεται ο πρώτος υδατόπυργος και διευθετείται η πλατεία του χωριού. Κέντρο του χωριού γίνεται πια η πλατεία που ξέρουμε και σήμερα.
• Το 1965 η Κοινότητα μεταφέρει την έδρα της στη Μέση, ασφαλώς πιο εύκολη στην προσπέλασή της από τα Παγούρια, που ήταν ως το ’65 η έδρα της Κοινότητας.*
• Τα επόμενα χρόνια συντελούνται πολλές αλλαγές που ομορφαίνουν και νοικοκυρεύουν το χωριό.  Κατασκευάζεται η κεντρική πλατεία και γίνεται το Ηρώον.
• Δημιουργούνται χώροι για την απόθεση της κοπριάς των ζώων, έξω από το χωριό. Ως τότε ήταν μέσα στις αυλές των νοικοκυριών και ήταν πηγή ακαθαρσίας και δυσοσμίας. Περνούσε ο χωροφύλακας από τα σπίτια κι έλεγχε τις κοπριές!
• Υποχρεώνονται οι κάτοικοι να κτίσουν τις πρώτες τουαλέτες. Υπάρχει ένα μοντέλο (διαστάσεις 1Χ1, τσιμεντόλιθα, βόθρος, πλάκα από  πάνω, τουρκική λεκάνη ανοιχτή), το οποίο ακολουθούν όλοι υποχρεωτικά. Δημιουργείται συνεργείο γι’ αυτόν τον σκοπό που δουλεύει ασταμάτητα. Σε λίγο καιρό όλα τα νοικοκυριά διαθέτουν τουαλέτα.
• Σταδιακά οι άσχημες περιφράξεις με τσαλιά, κυρίως, λινάτσες ή καλάμια αντικαθίστανται από καλαίσθητες συρμάτινες περιφράξεις, οι νοικοκυρές που πάντα ήταν ιδιαίτερα φιλόκαλες συναγωνίζονται μεταξύ τους ποια θα ασπρίσει καλύτερα το σπίτι της, ποια θα κάνει τα πιο ίσια ζωνάρια, ποια θα έχει τα καλύτερα παρτέρια και τα περισσότερα λουλούδια.
• Διευθετείται ο χώρος συγκέντρωσης των ζώων για τον αγελαδάρη (πολλά χρόνια ήταν ο Σταθάκης Δεληκωνσταντίνου, από την Ν. Καλλίστη), καθαρίζονται τακτικά οι δρόμοι. Η Πόρπη σε αντίθεση με την Ν. Καλλίστη της οποίας οι δρόμοι είναι γεμάτοι σβουνιές, λάμπει!
• Τα πρώτα σύγχρονα σπίτια, με τούβλα εξ ολοκλήρου, με βεράντες και σκεπή από κόκκινο ελενίτ, της μόδας τότε, χτίζονται περιμετρικά της πλατείας. Είναι τα σπίτια το Γιάννη Γκουντάκου και του Παρασκευά Αντωνακάκη. Οι νοικοκυρές τους μάλιστα, Γιαννούλα και Βασιλική, βραβεύονται με ειδικό βραβείο* που υπήρχε -1969, Δικτατορία τότε- για τα πιο νοικοκυρεμένα σπίτια με το ποσό των 300 δραχμών η καθεμιά! Άλλες νοικοκυρές που βραβεύτηκαν για την καλαισθησία του σπιτιού τους επόμενες χρονιές ήταν η Φώνη Κατσίκα (Α΄ βραβείο, 300 δραχμές), η Αργυρώ Παιδαράκη και η Σοφία Κουτσοδημάκη.
• Κατασκευάζεται η αποθήκη Συνεταιρισμού και δίπλα της γεφυροπλάστιγγα. Εκεί κάθε Πέμπτη φέρνουν οι χωριανοί τις αγελάδες για το ¨μπουγά¨, ο οποίος έρχεται με αυτοκίνητο παρακαλώ από την Κομοτηνή με όλα τα σύνεργα για σπερματέγχυση.
• Το ηλεκτρικό ρεύμα στα νοικοκυριά αργεί λίγο. Οι πρώτοι στύλοι μπαίνουν από το 1963 ενώ σταδιακά αρχίζει από το 1967 η εγκατάσταση στα νοικοκυριά και η ζωή γίνεται πιο άνετη.
• Το 1970 κουδουνίζουν τα πρώτα τηλέφωνα. Μέχρι τότε υπήρχε ένα μόνο τηλέφωνο στο κεντρικό καφενείο του Βασίλη Δερμανόπουλου, που εξυπηρετούσε όλους τους κατοίκους.
• Οι δρόμοι του χωριού αρχίζουν να ασφαλτοστρώνονται. Πρώτα ο δρόμος προς Ν. Καλλίστη. Μετά ανοίγει από τη ΜΟΜΑ ο δρόμος για Παγούρια, με τα οποία δεν υπήρχε σύνδεση.
• Τα υπάρχοντα μαγαζάκια αναβαθμίζονται. Δημιουργούνται «πίστες», στις οποίες στροβιλίζονται παθιασμένα νέοι και νέες –κι όχι μόνο. Η Πόρπη έχει τρία κέντρα διασκέδασης. Στα ήδη υπάρχοντα του Ξεν. Κουμπουτζή και Αντ. Αργυρακάκη προστίθεται του Γιώργου Μανωλακάκη. Ντόπιοι μουσικοί είναι ο Δημ. Μαστοράκης (βιολί) κι ο αόματος, Χρήστος Ελευθεράκης (ακορντεόν). Τακτικότατοι επισκέπτες ο Κώστας Κοττάς (βιολί) κι ο Σταθάκης (γκάιντα). Στα χορευτικά κέντρα οργανώνονται συχνά χοροεσπερίδες.

• Το πρώτο ηλεκτρόφωνο κάνει θριαμβευτική είσοδο, με μεγάλη επιτυχία. Για πολλά χρόνια θα ομορφύνει τη διασκέδαση των Πορπιωτών. Το πρώτο πικ απ, απ’ ο, τι θυμάμαι το απέκτησε η οικογένεια του Αντώνη Αργυρακάκη και του Χρήστου Μπεγιάζη και είχαν ανάψει οι δίσκοι του, που τότε ήταν πανάκριβοι.
• Κάθε βράδυ, κυρίως το Σαββατοκύριακο, πάνω στον κεντρικό δρόμο γίνεται η καθιερωμένη «βόλτα». Εκεί οι νέοι φλερτάρουν με τις νέες. Κορίτσια και αγόρια ανταλλάσσουν ματιές, παίρ­νουν και δίνουν υποσχέσεις. Ο νέος βολτάρει με τη νέα που αγαπά. Το χωριό έχει πολλά και όμορφα κορίτσια και η φήμη τους απλώνεται στη γύρω περιοχή. Πολλοί νέοι από την Κομοτηνή και τα κοντινά χωριά έρχονται να γλεντήσουν και να θαυμάσουν τα όμορφα κορί­τσια. Το χωριό σφύζει από ζωή.

• Οι πτυχιούχοι Ανωτάτων και Ανωτέρων Σχολών συνεχώς αυξάνονται. Η Πόρπη κατέχει τα πρωτεία στο νομό όσον αφορά την αναλογία των επι­στημόνων και είναι περήφανη γι’ αυτό.