Άνοιξη 1965, Μάιος. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, είδωλα της εποχής, παντρεύονται στους Δελφούς, πεθαίνει ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που περπατά στο διάστημα, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ηγείται 3.200 ατόμων στην αρχή της τρίτης και τελικά επιτυχημένης πορείας για τα πολιτικά δικαιώματα από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερι. Σε λίγο καιρό θα παραιτηθεί η κυβέρνηση Παπανδρέου ύστερα από πλήρη διαφωνία ανακτόρων-πρωθυπουργού, θα γίνει η αποστασία των 35 βουλευτών της Ένωσης Κέντρου και θα ακολουθήσουν βραχύβιες κυβερνήσεις που θα καταλήξουν στη δικτατορία. Είναι αναμφισβήτητα μια ταραγμένη και ανήσυχη περίοδος.
Η Πόρπη, όμως, σχεδόν στην ολότητά της ζει στην αταραξία της. Βλέπετε τα νέα δεν φτάνουν εύκολα στα αυτιά μας. Κυρίαρχο μέσο ενημέρωσ
ης η «ράδιο αρβύλα». Σκόρπιες, μισές και κολοβές ειδήσεις, συχνά παραποιημένες και πάντα μπαγιάτικες, που μεταφέρονταν από στόμα σε στόμα. Οι περισσότεροι μαθαίνουν κανένα νέο το βράδυ στο καφενείο, από το δάσκαλο, από το χωροφύλακα ή, περιστασιακά, από κανέναν ξένο επισκέπτη. Μοναδική άμεση πηγή ενημέρωσης το ραδιόφωνο, για πολύ λίγους όμως. Η εφεύρεση του Μαρκόνι άργησε να φτάσει στο χωριουδάκι μας. Δυο τρία ραδιόφωνα μόλις, σε σπίτια «τσορμπατζήδων» αρχικά. Σιγά σιγά από το 1963-64, πολλαπλασιάζονται. Επρόκειτο για συσκευές ογκώδεις, με μεγάλες μπαταρίες – ρεύμα δεν υπήρχε -, με λυχνίες, με ασθενές σήμα αλλά ισχυρά παράσιτα και ολόκληρο καλώδιο για κεραία. Υπήρχαν ελάχιστοι σταθμοί, κρατικοί όλοι. Οι ιδιωτικοί παράνομοι σταθμοί θα ξεκινήσουν μια δεκαετία αργότερα.
Στη γειτονιά μας το πρώτο ραδιόφωνο το είχε ο παππούς Γιώργος Κατσίκας. Από εκεί είχαμε πληροφορηθεί σχετικά με τις εκλογές του 1961, τις λεγόμενες βίας και νοθείας, την ελληνοτουρκική κρίση που ξεκίνησε με το Κυπριακό, τον παραλίγο τρίτο παγκόσμιο πόλεμο με την κρίση στην Κούβα, τον πόλεμο του Βιετνάμ, τη δολοφονία του Λαμπράκη και του Κένεντυ. Μικρός, βέβαια, εγώ για να συλλάβω το νόημα και τη σημασία των γεγονότων. Τα αντιλαμβανόμουν διαισθητικά, βλέποντας τις αντιδράσεις των μεγάλων. Το πρώτο μας ραδιόφωνο το πήραμε το 1963, από την Ξάνθη, κατάστημα «Κοκκάλας», δυο χιλ. δραχμές παρακαλώ, ιλιγγιώδες ποσό για την εποχή του. Τόσο άξιζε ένα στρέμμα χωράφι (η λίρα είχε 320 δραχμές, το μεροκάματο το ανδρικό ήταν 25-30 το πολύ, το γυναικείο λιγότερο). Οπότε, το ραδιόφωνο, από τα πολυτιμότερα αντικείμενά μας, εθεωρείτο άβατο. Στεκόταν σε ασφαλές σημείο και το άγγιγμά του απαγορευόταν, όταν ήταν παρόντες οι γονείς, βέβαια, γιατί όταν έλειπαν …
Στο Δημοτικό Σχολείο Πόρπης, διθέσιο, με 70 μαθητές τότε και λίγο παραπάνω, υπηρετούν δυο δάσκαλοι: ο κ. Παναγιώτης Κουφός, από την Ανθεια Αλεξ/πολης, περίπου τριαντάχρονος, διευθυντής του σχολείου και δάσκαλος των τριών μεγάλων τάξεων και η κ. Χρυσούλα Αβραμίδου, από το Θρυλώριο, νεότατη, δασκάλα των τριών πρώτων τάξεων. Τελειώνει η σχολική χρονιά κι έχει προγραμματιστεί σχολική εκδρομή, 4ήμερη παρακαλώ, με τρεις διανυκτερεύσεις. Εξ όσων γνωρίζω δεν είχε ματαγίνει τόσο μεγάλη εκδρομή μέχρι τότε. Επρόκειτο για τόλμημα μεγάλο και αξίζουν συγχαρητήρια στους δασκάλους που τόλμησαν τέτοια εκδρομή, γιατί δεν ήταν καθόλου εύκολο να συνοδεύεις και να έχεις την ευθύνη τόσων παιδιών, που πρώτη φορά έβγαιναν απ’ το χωριό τους. Προορισμός τελικός η Έδεσσα με τους καταρράκτες της. Άλλοι σταθμοί: η Καβάλα, η Θεσσαλονίκη, η Νάουσα, η αρχαία Πέλλα, οι Σέρρες.
Στην εκδρομή δεν συμμετείχε όλο το σχολείο, όπως είναι φυσικό. Πολύ λίγα παιδάκια, κυρίως αδερφάκια μαθητών μεγαλύτερων τάξεων, από τις τρεις πρώτες τάξεις και τα περισσότερα από τους μεγαλύτερους μαθητές. Το κόστος της εκδρομής δεν το θυμάμαι, αλλά δεν ήταν σίγουρα αμελητέο για την εποχή, παρόλο που δεν πληρώναμε τίποτε για ύπνο ή φαγητό. Εγώ ήμουν μαθητής της τρίτης Δημοτικού τότε και είχα αδερφό στην Πέμπτη και πατέρα που αγαπούσε κι εκτιμούσε τα ταξίδια, οπότε συμμετείχα.
Περιττό να περιγράψω τη διαδρομή. Το λεωφορείο αγκομαχούσε στο στενό και γεμάτο λακκούβες οδικό δίκτυο. Υπήρχαν τόσο στενές γέφυρες σε κάποια σημεία που με το ζόρι χωρούσε το λεωφορείο. Στο εσωτερικό του στοιβαγμένοι καμμιά πενηνταριά μαθητές, μανάδες και δάσκαλοι. Δίπλα στα καθίσματα απαραίτητα βρίσκονταν σακουλάκια για τον εμετό, που κάθε λίγο χρειάζονταν. Βλέπετε η ναυτία εξ αιτίας των συνεχών ταρακουνημάτων και της απειρίας στα ταξίδια έκανε τη δουλειά της! Πάνω από τα κεφάλια μας, τα μπαγάζια, κρέμονταν επικίνδυνα και έπεφταν σε μεγάλες λακκούβες ή σε απότομες στροφές. Και τι δεν κουβαλούσαμε! Έπρεπε να έχουμε μαζί μας, εκτός από τα ρούχα, εξοπλισμό για ύπνο αλλά και τρόφιμα. Ούτε λόγος για ξενοδοχεία και ταβέρνες. Αυτά τα ανακαλύψαμε πολύ αργότερα!
Στην Καβάλα σε κάποια στάση μας για να δούμε το λιμάνι της και τα αραγμένα πλεούμενα είχαμε μια συνάντηση μ’ ένα –καταπώς έδειχνε- σημαντικό πρόσωπο. Δεν ξέρω πώς και γιατί, προγραμματισμένα ή εντελώς τυχαία συναντηθήκαμε με κάποιον επίσημο που ο κ. Κουφός μας τον σύστησε ως Βουλευτή, Ποιητή και Ακαδημαϊκό! Από τις τρεις αυτές ιδιότητες μόνο η δεύτερη μου ήταν γνωστή. Την πρώτη την καταλάβαινα έτσι κι έτσι, ενώ την τρίτη, του Ακαδημαϊκού, πρώτη φορά την άκουγα αλλά φανταζόμουν ότι ήταν κάτι πολύ σπουδαίο, για να το λέει ο δάσκαλος. Επρόκειτο για τον Γεώργιο Αθανασιάδη- Νόβα, βουλευτή της Ένωσης Κέντρου, που αργότερα η ιστορία τον έβαλε περιφρονητικά στο περιθώριο με το παρατσούκλι ο «Γαργάλατας». Ένιωσα τόση συγκίνηση και δέος όταν του έσφιξα το χέρι, που έκανα να το πλύνω δυο μέρες, γιατί άγγιξα Ακαδημαϊκό!
Στη Θεσσαλονίκη, μάλλον στην περιοχή της Σταυρούπολης έγινε η πρώτη διανυκτέρευση. Πού χρήματα για ξενοδοχεία και τέτοια! Κάποιες μανάδες – συνοδοί έχουν στριμώξει μαζί με τις προμήθειες στη μπαγκαζιέρα του λεωφορείου ο,τι απαιτείται για έναν αξιοπρεπή ύπνο. Είμαστε τόσο κουρασμένοι όλοι άλλωστε που γρήγορα ο Μορφέας μας πήρε στην αγκαλιά του. Το «ξενοδοχείο» μας ήταν η αίθουσα τελετών κάποιου δημοτικού της Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης. Είχε έναν μεγάλο χώρο, στον οποίο στήνονταν οι καρέκλες των θεατών των παραστάσεων κι ένα υπερυψωμένο, ξύλινο δάπεδο, που ήταν η θεατρική σκηνή.
Πέσαμε για ύπνο πολύ νωρίς, πριν καλά καλά νυχτώσει. Ευτυχώς η μαλακή ανοιξιάτικη νύχτα δεν ήταν πολύ σκοτεινή. Ο καλός Θεούλης έχει φροντίσει να μας εξασφαλίσει συνθήκες να βλέπουμε για να στρώσουμε τα πρόχειρα καταλύματά μας και να κάνουμε ό, τι χρειάζεται πριν πάμε για ύπνο, στέλνοντας ένα λαμπρό ολόγιομο Φεγγάρι να φωτίζει από τα μεγάλα παράθυρα του σχολείου. Βέβαια, η συνύπαρξη σε έναν ενιαίο χώρο τόσων παιδιών, μανάδων, δασκάλου κλπ ενεργοποίησε τη σκανταλιάρικη διάθεσή μας και δεν ησυχάζαμε εύκολα. Πειράγματα, φωνές, φασαρία!
Κάποια στιγμή ένα παιδάκι, μαθητής της έκτης, ο Γιώργος Ξενάκης, παρατήρησε ένα άγνωστο αντικείμενο στον τοίχο, ενάμισυ μέτρο περίπου από το δάπεδο. Ήταν μια στρογγυλή πλαστική πεταλούδα, πάνω στον τοίχο. Περιεργαζόμενός την, περιστρέφει την πεταλούδα κι ακολουθεί το θαύμα.
Μια πλημμύρα φωτός διαχύθηκε στην ημισκότεινη αίθουσα, σαν να έγινε ξαφνικά μεσημέρι. Στα αθώα παιδικά μας μάτια ήταν κάτι το αδιανόητο, το συναρπαστικό. Τόσο φως! Πόσες λάμπες μαζί είναι! Ήταν τόση η έκπληξή μας που η πρώτη αντίδραση ήταν να μείνουμε με το στόμα ανοιχτό κι αμέσως μετά να βγάλουμε κραυγές ενθουσιασμού και να ξεσπάσουμε σε χειροκροτήματα. Αυτή ήταν η πρώτη μας γνωριμία με τον ηλεκτρισμό!
Στα χρόνια που ακολούθησαν ο κύριος Έντισον πέρασε κι από τη μικρή Πόρπη. Οι πρώτες εγκαταστάσεις στύλων της ΔΕΗ έγιναν το 1967-68 κι ακολούθησε τμηματικά η σύνδεση των σπιτιών, ανάλογα με τις οικονομικές δυνατότητες του κάθε νοικοκύρη, γιατί ήταν μια ακριβή υπόθεση. Εμείς περάσαμε ρεύμα στο σπίτι μας το Δεκέμβρη του 1969. Θεωρήθηκε τόσο σημαντικό γεγονός μάλιστα, που καταγράφηκε έντονα τόσο στη μνήμη μας αλλά και στα μπακαλοτέφτερα του πατέρα μου, που δεν άφηνε γεγονός αξιόλογο χωρίς να το καταγράψει ημερολογιακά στα τεφτέρια του ραφείου του, μαζί με τα δανεικά των πελατών του. Στο σπίτι μας, που είχε όλο κι όλο δυο δωμάτια, ο εγκαταστάτης ηλεκτρολόγος κ. Λεπτίδης εγκατέστησε τρεις λάμπες, μία σε κάθε δωμάτιο και μία εξωτερική, και μια μπρίζα.
Η εκδρομή μας συνεχίστηκε με δυο ακόμη διανυκτερεύσεις σε αίθουσες σχολείων. Επισκεφθήκαμε την Έδεσσα με τους καταρράκτες της, την Αραπίτσα στη Νάουσα, την αρχαία Πέλλα, τις Σέρρες, την Αμφίπολη. Παρακάτω υπάρχουν 4 φωτογραφίες από την εκδρομή αυτή. Αυτό που, επίσης, σίγουρα υπάρχει –ακόμη- είναι η ανάμνηση μιας εκδρομής γεμάτης πρωτόγνωρες εμπειρίες, συνοδευόμενες από ειλικρινή ευγνωμοσύνη για τους δασκάλους, που μας τις πρόσφεραν χτίζοντας γέφυρες για να μας τις περάσουν. Ηταν μια αξέχαστη εκδρομή!
Γιώργος Αθανασιάδης-Νόβας, με το ποιητικό του όνομα Γ. Αθάνας (1893-1987)
Ο Νόβας έκανε μια εντυπωσιακή εμφάνιση το 1919 με την πρώτη του ποιητική συλλογή «Πρωινό ξεκίνημα» και το ποίημά του «Οι ασάλευτες κυρίες των επαρχιών» έκανε αίσθηση στην εποχή του. Είχε ευχέρεια στον μετρικό και ομοιοκατάληκτο στίχο αλλά από κει και πέρα δεν έδωσε τίποτα το ουσιαστικότερο στην ποίηση.
Ασχολήθηκε με την δικηγορία και την δημοσιογραφία αλλά μετά σύντομα τον τράβηξε η πολιτική και εκλέχτηκε πολλές φορές στην Αιτωλοακαρνανία βουλευτής και Υπουργός.
Το 1955 έγινε Ακαδημαϊκός (ομόφωνα!), και στη συνέχεια Πρόεδρος της Ακαδημίας, Πρόεδρος της Βουλής και τελικά Πρωθυπουργός.
Είναι ο πρώτος Πρωθυπουργός της Αποστασίας το 1965 γεγονός που τον έκανε αντικείμενο χλευασμού και λοιδορίας από τον κόσμο και τις εφημερίδες και από τότε ήρθαν στην επιφάνεια και τα διάφορα ποιητικά του πονήματα ιδίως όσα ήσαν ευτράπελα και με ερωτισμό.
Η συνήθεια του να φοράει παπιγιόν το οποίο το είχε και ως σήμα κατετεθέν βαζοντας το και στις ποιητικές του συλλογές (!!) ήταν ένα άλλο σημείο που το εκμεταλλεύτηκαν ιδιαίτερα οι γελοιογράφοι της εποχής
Ο Νόβας έμεινε γνωστός ως ο Γαργάλατας από το παρακάτω ποίημαΚι’ηταν τα στήθια σου
άσπρα σαν τα γάλατα
και μούλεγες
Γαργάλατα,γαργάλατα!Το ωραίο δε είναι ότι σε αντίθεση με τα υπόλοιπα αυτό δεν είναι δικό του!
Το είχε γράψει ο Κώστας Σταματίου στην στήλη του Αδιακρισίες στα ΝΕΑ αλλά στον κόσμο πέρασε ότι είναι του Νόβα.
Φωτογραφίες από την εκδρομή
porpiotis.com 
Σχολιάστε