Το Μαστανάρι ήταν ένα αμιγές χριστιανικό χωριό, μικρό σε έκταση και πληθυσμό (περίπου 350 κάτοικοι). Βρίσκεται 32 χιλ. βόρεια των Μαλγάρων, στο δρόμο προς Ουζούν Κιοπρού (24 χιλ.). Διπλανά του χωριά ήταν το Δογάνκιοι, το Δερβινάκι και το Σουμπάσκιοι. Κύριες ασχολίες των κατοίκων του ήταν η Γεωργία, η Κτηνοτροφία και, δευτερευόντως, η αμπελουργία. Είναι πεδινό, με υψώματα και διασχίζεται από δύο χειμαάρους. Υπέστη καταστροφές από τους Τούρκους το 1914 και οι κάτοικοί του για να γλυτώσουν αναγκάστηκαν να εκκενώσουν το χωριό τους για κάποιο διάστημα. Μετά την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών του 1922 οι περισσότεροι κάτοικοί του εγκαταστάθηκαν στην Πόρπη. Άλλοι Μασταναριώτες εγκαταστάθηκαν στον Εβρο (Θυρέα), στην Ξάνθη (Συδινή) και στις Σέρρες (Κουβούκλιο, Λυγαριά, Χρυσοχώραφα).
Σήμερα το χωριό κατοικείται από Τούρκους που εγκαταστάθηκαν εκεί από την περιοχή του Λαγκαδά. Στις 13 Απριλίου 2013 με πρωτοβουλία του Συλλόγου Γυναικών πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στο Μαστανάρι (Mestanlar λέγεται σήμερα). Απόγονοι των προσφύγων Μασταναριωτών γνώρισαν το χωριό, αντάλλαξαν δωρα κι ευχές, κάποιοι βρήκαν τα σπίτια των προγόνων τους και φωτογραφήθηκαν στο χωριό.
Η φωτογραφία από το διαβατήριο του Έρνεστ Χέμινγουεϊ, που το 1922 περιέγραφε στο πολεμικό του ρεπορτάζ το κύμα προσφυγιάς των Θρακών από τις ιστορικές εστίες τους στην Ανατολική Θράκη.
«ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ – Σέ μιά ἀτέλειωτη πορεία πού συγκλονίζει ὁ χριστιανικός πληθυσμός τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης συνωστίζεται στούς δρόμους πού ὁδηγοῦν πρός τή Μακεδονία. Ἡ κύρια μάζα, πού περνᾶ τόν Ἕβρο ποταμό στήν Ἀδριανούπολη, ἁπλώνεται σέ μῆκος σαράντα χιλιομέτρων. Σαράντα χιλιόμετρα ἀπό κάρα πού σέρνουν ἀγελάδες, νεαροί ταῦροι καί λασπωμένα βουβάλια γεμᾶτα μέ ἐξαντλημένους, σαστισμένους ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδιά. Σκεπάζονται μέ κουβέρτες πάνω στά κεφάλια τους καί προχωροῦν σάν τυφλοί κάτω ἀπ’ τή βροχή δίπλα στά ἐγκόσμια ἀγαθά τους. Αὐτός ὁ ἀπρόσωπος ποταμός στραγγίζει ὅλη τή γύρω χώρα. Δέν γνωρίζουν ποῦ πηγαίνουν. Ἐγκατέλειψαν τά χωράφια τους, τά χωριά τους, τά γεμᾶτα καρπό καφετιά χώματά τους καί ἑνώθηκαν μέ τό ποτάμι τῶν φυγάδων ἀκούγοντας γιά τόν ἐρχομό τῶν Τούρκων. Τώρα δέν μποροῦν παρά μόνο νά κρατοῦν τή σειρά τους στήν τρομακτική πομπή, καθώς τό κατάλασπωμένο ἑλληνικό ἱππικό τούς συγκρατεῖ μαζί, ὅπως οἱ ἀγελαδάρηδες τό κοπάδι τους. Εἶναι μία σιωπηλή πομπή. Δέν ἀκούγεται οὔτε βογγητό. Ὅ,τι μποροῦν νά κάνουν εἶναι μόνο νά περπατοῦν. Οἱ φανταχτερές χωριάτικες στολές τους εἶναι μούσκεμα καί στάζουν. Κότες φτερουγίζουν πηδῶντας ἀπό τά κάρα. Μικρά μοσχάρια μουγγανίζουν προσπαθῶντας νά φτάσουν τό νερό μέσα στό συνωστισμό κοντά σέ κάποιο ρυάκι. Ἕνας γέρος βαδίζει σκυφτός κουβαλῶντας ἕνα μικρό γουρουνάκι, ἕνα ὅπλο καί ἕνα δρεπάνι, πού πάνω του ἔδεσε μία κότα. Ἕνας ἄνδρας ἁπλώνει μία κουβέρτα γιά νά προφυλάξει ἀπό τή βροχή τή γυναίκα πού κρατάει τά γκέμια στό κάρο. Εἶναι οἱ μόνοι πού κάνουν κάποιο θόρυβο. Ἡ μικρή κόρη τους τούς κοιτᾶ μέ ἀγωνία καί ἀρχίζει τά κλάματα. Ἔτσι, ἡ πομπή συνεχίζεται. Τουλάχιστον στήν Ἀδριανούπολη, πού διασχίζει τό κύριο ρεῦμα τῶν προσφύγων, ὑπάρχει ὁ Ἐρυθρός Σταυρός. Βοηθοῦν πολύ, ἰδίως στή Ραιδεστό στήν ἀκτή, ἀλλά λίγους μποροῦν νά βοηθήσουν. Μόνο ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη θά μεταφερθοῦν 250.000 πρόσφυγες. Τά βουλγαρικά σύνορα εἶναι κλειστά γι’ αὐτούς. Ὑπάρχουν μόνο ἡ Μακεδονία καί ἡ Θράκη γιά νά δεχθοῦν τούς φυγᾶδες τῆς ἐπιστροφῆς τῶν Τούρκων στήν Εὐρώπη. Ἤδη στή Μακεδονία βρίσκονται μισό ἑκατομμύριο πρόσφυγες. Κανείς δέν γνωρίζει πῶς θά ἐπιβιώσουν. Τόν ἄλλο μῆνα ὁ χριστιανικός κόσμος θά ἀκούσει τήν κραυγή «Διαβάς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν.»
Για την Τορόντο Σταρ Ernest Hemingway.
η δημοσίευση έγινε από τον Σταύρο Παπαδόπουλο στο facebook (Πόρπη-news)
Σελίδα από το βιβλίο: «Από πού είσαι γιαγιά; Εσύ παππού; » του Δημοτικού Σχολέιου Ν. Καλλίστης
Γενάρχες από το Μαστανάρι
Αντωνακάκης ή Αντωνίου Κων/νος του Γεωργίου (Κανονικός) 48401
Αντωνακάκης Χρήστος του Ξανθόπουλου Μαστανάρ 48402Μ
Αντωνακάκης Χρήστος ή Χρηστάκης του Καρυοφύλλη. 48381
Αντωνακάκη ή Αντωνάκη Σουλτάνα του Παναγιώτη (χήρα) 48413
Αντωνακάκη Σουλτάνα του Παναγιώτη (χήρα) 48381
Αντωνακάκη Δημητρούλα του Γεωργίου 48400
Αντωνακάκης ή Καρυοφύλλης Αδάμ του Χρήστου 48409
Αντωνακάκης Γεώργιος του Δημητρίου 48408
Αντωνακάκης Γεώργιος του Στεφάνου ή Θεοφάνους 48383
porpiotis.com 